Szczelina odbytu

Aktualizacja: piątek, Wrzesień 1, 2023 - 09:18
szczelina odbytu

 

Szczelina odbytu (łac. Fissura ani; ang. Anal fissure) - płytkie, wąskie (linijne wręcz) samoistne pęknięcie/ubytek w błonie śluzowej kanału odbytu lub owrzodzenie błony śluzowej wyścielającej końcowy jego odcinek (poniżej linii grzebieniastej). Pękniecie w okolicy odbytu powstałe między innymi w wyniku uszkodzenia mechanicznego lub uszkodzenia końcowego odcinka kanału odbytu (efekt wysiłku fizycznego, uporczywych zaparć, w procesie wydalania zbyt twardego, zbitego stolca, może też być wynikiem zakażenia gruczołów odbytowych).  Szczelina odbytu jest to płytkie i wąskie pęknięcie lub owrzodzenie błony śluzowej wyścielającej brzeg odbytu skóry. Szczelina odbytu powstawać w każdym wieku, także u niemowląt i dzieci.

 

Szczelina odbytu zdjęcie:

Szczelina odbytu zdjęcie
Szczelina odbytu 

 

Wygląd szczelina odbytu u dziecka:

szczelina odbytu u dziecka
Szczelina odbytu u dziecka

 

Makroskopowo szczelina odbytu jest ubytkiem ściany kanału odbytu w kierunku podłużnym. Ostre pęknięcie skóry odbytu ma jasnoczerwony kolor, jego krawędzie są równe, lekko obrzęknięte, dno jest poprzecznie umiejscowione włókna mięśniowe. Przewlekła szczelina odbytu ma bladoróżowy kolor, jej dno czasami pokryte jest włóknikiem, brzegi są gęste, zrogowaciałe.

Skurcz zwieracza wewnętrznego odbytu ma ogromne znaczenie w rozwoju przewlekłej szczeliny odbytu. Ten powtarzający się skurcz naczyń, stan zapalny prowadzą najpierw do zwłóknienia brzegów szczeliny, a następnie do warstwy podśluzówkowej wzdłuż linii ząbkowanej (pektynoza).

Szczeliny odbytu dzieli się w zależności od czasu trwania choroby na ostre i przewlekłe. Ostra szczelina odbytu to defekt błony śluzowej kanału odbytu, który powstał stosunkowo niedawno i nie przeszedł jeszcze w fazę przewlekłą.

Przy ostrej szczelinie odbytu ból jest zwykle silny, stały, ale stosunkowo krótkotrwały - tylko podczas wypróżnienia i w ciągu 15-20 minut po nim. Skurcz zwieracza w ostrej szczelinie odbytu jest zwykle ciężki, a krwawienie jest zwykle minimalne. Przy ostrej szczelinie zwykle wykrywany jest tylko bolesny obszar na ścianie kanału odbytu.

Z biegiem czasu (około 2 miesięcy), przy braku odpowiedniego leczenia, ostra szczelina odbytu przechodzi w przewlekłą. W przewlekłym przebiegu choroby szczelinie odbytu brzegi szczeliny odbytu stają się gęstsze, grubsze, zachodzą w nich zmiany bliznowaciejące, a u podstawy szczeliny tworzy się zgrubienie tkanki łącznej - guzek wartowniczy. Przy przewlekłej szczelinie ból ma dłuższy charakter, nasila się nie tylko po stolcu, ale także przy długiej wymuszonej pozycji. Pacjenci mają taki objaw, jak strach w stolcu. Coraz częściej zaczynają uciekać się do różnych środków przeczyszczających, lewatywy, stają się drażliwi, rozwijają się w nich bezsenność.

Według lokalizacji szczelina odbytu dzieli się na tylną, przednią i niezwykle rzadką (0,5%) szczelinę boczną. Czasami dochodzi do połączenia dwóch pęknięć zlokalizowanych na przedniej i tylnej ścianie kanału odbytu. 

  • Spożycie, żywność bogata w węglowodany tłuszczowe, pikantne potrawy i nadużywanie alkoholu;

  • Zaparcie lub biegunka;

  • Ciąża i poród;

  • Uprawianie określonych sportów (jazda na rowerze);

  • Mechaniczne uszkodzenie błony śluzowej odbytu (w tym podczas seksu analnego);

  • hemoroidy, zapalenie krypt inne choroby proktologiczne

  • Ciężka praca fizyczna.

 

Galeria zdjęcia   =>>  Szczelina odbytu

 

Objawy szczeliny odbytu

Głównym objawem szczeliny odbytu jest bardzo silny, paląco-tnący ból w okolicy odbytu, występujący w momencie oddawania stolca i utrzymujący się nawet przez kilka następnych godzin, ból może również pojawiać się podczas siedzenia na twardej powierzchni mogą. Bólowi towarzyszy niekiedy niewielkie krwawienie, objawiające się pod postacią śladów krwi na stolcu, papierze toaletowym, bieliźnie lub w przypadku małych dzieci - na pieluszkach. Pacjenci mogą także zgłaszać swędzenie okolicy odbytu. U małych dzieci i niemowląt objawy szczeliny odbytu mogą powodować niechęć lub nawet strach przed oddaniem stolca.

 

Galeria zdjęcia    =>>  Choroby skórne odbytu 

 

Szczelina odbytu rozpoznanie

Na wizycie lekarz przeprowadza badanie palcem w celu wykrycia pęknięcia, następnie wykonuje się badanie anoskopię, sigmoidoskopię lub rektosigmoidoskopięAnoskopia jest badaniem proktologicznym. Wykonywana jest za pomocą specjalnego wziernika nazywanego anoskopem. Sigmoidoskopia należy do grupy badań endoskopowych jelita grubego. W trakcie badania oceniana jest śluzówka odbytnicy, esicy, okrężnicy zstępującej i części poprzecznicy, czyli dystalna część jelita grubego. Do badania wykorzystywany jest cienki, krótki endoskop – sigmoidoskop. Badanie zwane rektosigmoidoskopią umożliwia ocenę morfologicznej powierzchni błony śluzowej końcowego odcinka jelita grubego. Jeśli badanie jest zbyt bolesne, diagnostyka jest wykonywana po zagojeniu pęknięcia.

Podczas badania lekarz stwierdza ostrą lub przewlekłą szczelinę. Ostra szczelina odbytu ma kształt liniowy lub szczelinowy, miękkie, gładkie krawędzie. Przewlekła szczelina odbytu - ma gęste zrogowaciałe brzegi, dno może być pokryte włóknikową płytką nazębną, wzdłuż brzegów pojawiają się narosty ziarniny, na skutek stałego gromadzenia się wydzieliny z odbytu, zwanej guzkami wartowniczymi lub granicznymi. Czasami mylone są z polipami odbytu, ponieważ guzki mogą wypadać.

Podczas wizyty lekarz przeprowadza diagnostykę różnicową pod kątem możliwej obecności zakrzepowego zapalenia żył hemoroidalnych, choroby Leśniowskiego-Crohna, raka, określonych owrzodzeń kanału odbytu, kokcygodyni. Dopiero wtedy można przepisać niezbędne leczenie.

 

Szczelina odbytu leczenie

W zależności od rodzaju pęknięcia wybiera się leczenie, które może być zachowawcze lub chirurgiczne. Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie maści lub czopków w celu złagodzenia bólu, skurczu zwieracza i wygojenia szczeliny, wyeliminowania zaparć (stosowanie środków przeczyszczających), przestrzeganie higieny osobistej i diety.

W ostrych pęknięciach, w celu wyeliminowania silnego bólu i lepszego gojenia, stosuje się blokady nowokainowo-alkoholowe, w których znieczula się powierzchowną i podskórną część zwieracza odbytu. Terapia lecznicza wymaga od 1 do 3-4 blokad w odstępie 3-5 dni.

W celu złagodzenia skurczu zwieracza stosuje się terapię botulinową - miejscowe wstrzyknięcie toksyny botulinowej. Efekt pojawia się następnego dnia, a zwieracz jest w pełni przywrócony po około 1 miesiącu. W tym czasie pęknięcie goi się.
Ponadto, dla lepszego gojenia i łagodzenia stanu zapalnego, stosuje się terapię magneto-laserową doodbytniczo, kurs wymaga 5-10 zabiegów w odstępie 1 dnia.
Proces gojenia ostrej szczeliny jest indywidualny i następuje w ciągu kilku tygodni.

W przypadku przewlekłej szczeliny odbytu wykonuje się leczenie chirurgiczne. Szczelina faktycznie zamienia się w owrzodzenie z gęstą tkanką bliznowatą i guzkami wartowniczymi, a przy zastosowaniu leczenia zachowawczego nie następuje całkowite wygojenie, a jedynie następuje okres remisji. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym lub dożylnym, pęknięcie wycina się skalpelem, metodą fal radiowych lub laserem, proces całkowitego wyzdrowienia trwa 2-4 tygodnie.

 

Powikłania szczeliny odbytu

Powikłaniami szczeliny odbytu są najczęściej silne bóle spowodowane skurczem zwieracza odbytu, krwawienie ze ścian szczeliny odbytu, a także ostre zapalenie przyodbytu, które rozwija się w wyniku infekcji wnikającej do tkanki przyodbytniczej przez ubytek kanału odbytu błona śluzowa. W dłuższej perspektywie, jeśli pęknięcie nie jest leczone, mogą powstawać przetoki i nietrzymanie moczu o różnym nasileniu.

 

Szczelina odbytu ICD 10  K60.0 – Ostra

(K60.0) - Ostra szczelina odbytu

(K60.1) - Przewlekła szczelina odbytu

(K60.2) - Szczelina odbytu, nieokreślona

(K60.3) - Przetoka odbytu

(K60.4) - Przetoka odbytnicza

(K60.5) - Przetoka odbytowo-odbytnicza

 

OBJAWY
Swędzenie okolic odbytu, Ból odbytu, Zaparcie, Biegunka, Zaczerwienienie skóry
Katalog chorób: Choroby układu pokarmowego

Dziękujemy za przeczytanie artykułu lub obejrzenie zdjęć. Jesteśmy grupą entuzjastów medycyny, która pisze artykuły, by dzielić się wiedzą i najnowszymi odkryciami w dziedzinie opieki zdrowotnej. Naszym celem jest edukowanie i informowanie zarówno specjalistów jak i szeroką grupę czytelników.

Choroby informacje opisy zdjęcia =>> www.twojachoroba.pl

 

ZOBACZ ZDJĘCIA CHORÓB SKÓRNYCH NA ...